کتاب ریتم در موسیقی اثر شهرام مظلومی

مقدمه کتاب ریتم در موسیقی

این نخست کتاب حاضر مجموعه درسها و تمرینهای طبقه بندی شده ریتم است، که در شش فصل تدوین یافته و تأكید مطالب بیشتر بر اجرای فیگورهای ریتمیک و پیوند آنها با یکدیگر است. به دلیل گستردگی بسیار، مباحث تئوریکی در این کتاب گنجانده نشده، لذا هنرجویان می توانند جهت آگاهی و فهم بیشتر به کتب تئوری موسیقی معتبر مراجعه نمایند.

در اینجا لازم است یادآور شوم مطالب درسی این مجموعه در راستای آموخته های نگارنده نزد معلم فرزانه آقای شریف لطفی، تألیف و تدوین گردیده است. و جای دارد از دوست عزیزم آقای کورش بابائی به جهت طراحی اشکال، تشکر و قدردانی نمایم.  شهرام مظلومی دی ماه ۱۳۷۶

بخشی از کتاب ریتم در موسیقی اثر شهرام مظلومی

ریتم، الگوی موسیقی در زمان است. ریتم در موسیقی به معنی ضربه های متوالی در زمان مشخص است. به عبارتی تکرار پی در پی یک حرکت پایدار در زمان مشخص را ریتم یا ضرب آهنگ می نامند. ریتم، مهم ترین عنصر در موسیقی است. ریتم باعث می شود، نظم و هماهنگی درستی بین قطعات ایجاد شود. به علاوه، به ملودی نیز، شکل و ساختار می دهد. بنابراین اهمیت یادگیری ریتم در موسیقی به حدی است که می توان گفت بدون وجود ریتم هیچ قطعه ای ساخته نمی شود.

توضیحات کتاب ریتم در موسیقی، شهرام مظلومی

ریتم در موسیقی به کار بردن صداها و سکوتها با امتدادهای گوناگون است که از نظر زمان با یکدیگر تناسب دارند. طرز اجرای فیگورهای ریتمیک به دو طریق ارائه گردیده است: ابتدا با حرکت دست و پا، سپس با ضربات انگشتان دست.اجـرا بـه طـريقه اول مقدمه ای است برای اجرای دقیق تر و پرداختن به جزئیات فیگورها به طریقه دوم. فیگورها و ترکیباتی که بین دولا خط قرار گرفته اند، بایستی تمرین بیشتری شوند تا فهم ریتمیک از آنها به دست آید. یکی از عوامل مؤثری که به فهم هرچه سریع تر و دقیق تر حالتها کمک می نماید ضربات پا هنگام اجرای آنهاست. در سه فصل اول، ضرب سیاه مختص یک پریود کامل دو قسمتی (رفت و برگشت پا) و سیاه نقطه دار مختص یک پریود سه قسمتی (ترسیم حرکت فضایی دست به صورت مثلث) انتخاب گردیده است.

تمامی میزان‌های سه ضربی قابل قسمت به (2) میباشند؛ ولی از آنجا که وقتی تبدیل به میزان ساده می شود میزان یک ضربی به دست می دهند و اصولاً میزان یک ضربی در موسیقی معنی و مفهومی ندارد، از این رو تمام میزانهای سه ضربی را جزء میزانهای ساده به حساب می آورند. بنابراین میزانهای سه ضربی از لحاظ تئوری میزان ترکیبی بوده ولی در عمل جزء میزانهای ساده اند. در بین فصول اول تا سوم میزان (3)، به منظور سهولت در یادگیری و تنوع درسی و نیز تشابه ظاهری فیگورهای ریتمیک آن با فیگورهای ریتمیک در میزانهای ترکیبی، بین دروس ترکیبی قرار گرفته است. با توجه به توضیحات اخیر تغییرشکل در ضرب میزانهای (ساده و ترکیبی) در فصل چهارم تدوین یافته است. تعداد ادای نتها و نیز مسیر حرکت دست و پا یا انگشتان ـ در فیگورهای ریتمیک ـ به وسیله پیکان نمایش داده شده است. و وصل پیکانها نشانگر پیوند کشش نتها، هنگام ادای آنهاست.
به منظور ادای واضح و برجسته نتها، از حروف یا کلمات تک هجایی خاص مـانند na,do,…) که زبان به پشت دندانهای جلو برخورد میکند، استفاده شود.

آموزش کتاب ریتم در موسیقی شهرام مظلومی