نوازندگان حرفهای به خاطر سالها کار و تجربه میتوانند به راحتی ساز خود را کوک کنند، اما افراد مبتدی و هنرآموزان قادر به انجام آن نخواهند بود و این موضوع برایشان به یک چالش تبدیل میشود.
به همین خاطر دستگاهی به نام تیونر پدید آمده است که با استفاده از آن میتوان یک ساز را کوک کرد. دستگاهی شامل یک میکروفن، سه عدد چراغ و یک مانیتور ساده که به یار همیشگی هنرآموزان تبدیل خواهد شد.
تیونر که از آن برای کوک کردن یک ساز استفاده میشود، دستگاهی است متشکل از یک میکروفن، سه چراغ و یک مانیتور یا همان نمایشگر که با استفاده از میکروفن تعبیه شده روی آن، صدای نت مربوطه را تشخیص داده و آن را به شکل یکی از حروف لاتین روی نمایشگر نشان خواهد داد.
برای مثال هنگامی که نت لا را با استفاده از ساز خود بنوازید، حرف A رو نمایشگر ساز شما نشان داده میشود. اگر نتی که نواخته شده با الگویی که در سیستم آن ذخیره شده متفاوت باشد، این مغایرت به شما اعلام خواهد شد. برای مثال اگر نتی که میزنید بالاتر باشد، این مسئله نشان داده میشود و اگر در حال کار با سازهای زهی باشید، کافی است که سیم آن را به مقدار بسیار کم شل کنید.
این روزها انواع و اقسام این دستگاه وجود دارد که تیونر آنلاین هم یکی از آنهاست. اما اصولا تیونرها به صورت یک دستگاه فیزیکی دیجیتال در دسترس هستند. نحوه کار با آن نیز به شرح زیر است:
اول دستگاه را روشن کنید. مشاهده خواهید کرد که روی آن علامتهایی شبیه عقربه و درجه بندی وجود دارد.
فرض کنیم که شما در حال استفاده از تیونر گیتار هستید، کافی است که میکروفن تعبیه شده را که شبیه گیره است، به بخش بالایی گیتار خود که محل کوک کردن است، متصل کرده و سوکت آن سوی آن را وارد دستگاه کنید.
حالا یک سیم را به دلخواه به صدا در آورید. روی صفحه نمایش نت مربوطه به آن را مشاهده خواهید کرد. اگر نت پایینتر باشد، آنگاه چراغ سمت چپ روشن خواهد شد و شما باید سیم مد نظر را کمی بیشتر سفت کنید. اگر چراغ سمت راست روشن شد، یعنی نت بالاتر است و شما باید سیم مد نظر را کمی شل کنید.
خوب است به این نکته اشاره کنیم که برای مثال اگر شما در حال استفاده از گیتار هستید، هر سیم نت خاص خود را خواهد داشت. مثلا سیم 1 نت E است و اگر سیم مد نظر خیلی سفتتر یا شلتر باشد آنگاه ممکن است که یک نت دیگر را نشان دهد که غلط است. بنابراین باید آنقدر با سیمها بازی کنید که نت E را نشان دهد و سپس با انجام ریزهکاریها تلاش کنید تا چراغ سبزرنگ نشان داده شود که به این معناست که سیم به شکل صحیح کوک شده است.
یکی از ترفندهای جالب حین کوک گیتار این است که عبارت زیر را به خاطر بسپارید تا نام نت هر سیم را بدانید:
Eddi ate dynamic good bye eddi
سرنام هر واژه به ترتیب نام نتهای هر سیم است که باید آن را رعایت کنید.
به یاد داشته باشید که یک تیونر را میتوانید بهراحتی برای تمام سازهای زهی استفاده کنید. در نتیجه تیونر گینار با ویولن فرقی ندارد. همچنین امکان استفاده از تیونر آنلاین هم وجود دارد. تیونر آنلاین اپلیکیشن یا سایتی است که با استفاده از آن میتوانید ساز خود را کوک کنید.
اما پیش از کوک ویولن باید بدانید که اصلا نتهای آن چیست. خوب است بدانید که کوک استاندارد کلاسیک به ترتیب می، لا، ر و سل است و برای به خاطر سپردن آن میتوانید کلمه ملارسول را در ذهن داشته باشید.
برای انجام این کار هم دقیقا مشابه گیتار، میکروفن تیونر را به ساز وصل کرده و سپس سعی میکنید تا با آرشهکشی ویولن را کوک کنید. باز هم لازم است تا به 3 چراغ تعبیه شده دقت کنید. اگر چراغ سمت چپ روشن بود، یعنی نت کمتر و اگر چراغ سمت راستی روشن بود، به این معنی است که نت بیشتر از حد انتظار است و چراغ سبز یعنی نت به درستی اجرا شده است.
همچنین اگر نتی که در تیونر ویولن نشان داده میشود کاملا متفاوت با نت مد نظر بود، کافی است که با استفاده از گوشیهای تعبیه شده روی ساز سیمها را محکمتر یا شلتر کنید. مثلا اگر روی سیمی که باید لا باشد آرشهکشی انجام دادید و تیونر نت سل را به شما نشان میدهد و از آنجایی که نت سل قبل از لا است، پس باید کمی سیم را سفتتر کنید.
کوک کردن سهتار نیز مشابه با موارد قبلی است. کافی است که تیونر را به ساز وصل کنید. سپس سیم اول سهتار را بنوازید. این سیم بایستی نت دو را نشان دهد. اگر این نت روی تیونر سهتار به نمایش درنیامده، پس باید گوشیهای ساز را بر اساس دایرهی نتها بچرخانید تا به نت مدنظر برسید.
حالا با توجه به چراغهای سمت راست و چپ تلاش کنید تا دقیقه به نت مد نظر خود نزدیک شوید. همچنین سیم وسط باید روی نت سل و سیم آخری هم باز روی نت دو خواهد بود اما صدای بمتری دارد که به جنس و ضخامت سیم آن بستگی دارد.
تیونر، یک ابزار ضروری برای هر نوآموز موسیقی است با این حال تعداد زیادی از هنرمندان حرفهای نیز ترجیح میدهند که برای داشتن نتیجهای دقیقتر و کوک صحیح سازهایشان از تیونر استفاده کنند. به همین خاطر در این نوشته از سایت ایران موزیکولوژی سعی کردیم تا مروری بر این مفهوم که تیونر چیست داشته باشیم. خوشبختانه هماکنون دیگر نیاز به خرید نوع فیزیکی آن وجود ندارد و میتوانید از تیونر آنلاین که به صورت اپلیکیشن یا سایت است نیز استفاده کنید.
جدیدترین کتاب های موسیقی
را از ما بخواهید!
وارد لینک صفحه فروشگاه کتاب ایرانموزیکولوژی (دکمه پایین) شوید تا از جدیدترین و بهترین عنوان های کتاب دیدن فرمایید.