چشم انداز موسیقی ایران اثر ساسان سپنتا

ياداشت ناشر | چشم انداز موسیقی ایران اثر ساسان سپنتا

چشم انداز موسیقی ایران، ساسان سپنتا: دوستداران مطالعه و پژوهش در تاریخ موسیقی ایران به خوبی می دانند که منابع و مراجران رشته از تاریخ فرهنگ و هنر ایرانی بسیار محدود و معدودند و چند کتابی که در این زمي تاکنون منتشر شده اند از جمله سرگذشت موسیقی ایران، تالیف روح الله خالقی و تاریخ موسیقی ایران، تألیف حسن مشحون که تنها منابع مهم و موجود در این زمینه اند  بیشتر توصیفی اند و به شرح احوال هنرمندان موسیقی ایرانی پرداخته اند. کتاب چشم انداز موسیقی ایران که اینک ویرایش دوم آن پیش روی شماست علاوه بر نگاهی که به تاریخ موسیقی ایرانی از دورهی باستان تا دورهی قاجار دارد و به شرح و توصیف تاریخ موسیقی و زندگی هنرمندان موسیقی دورهی قاجار و پهلوی می پردازد، آثار موسیقی این دو دوره را مورد تحلیل نیز قرار می دهد.

مؤلف با بررسی های فنی و آزمایشگاهی و بازیافت صوتی آثار ضبط شده که شرح آن در مقدمه و متن کتاب آمده است – سبک و شیوه ی بسیاری از نوازندگان و خوانندگان برجسته و مطرح را مطالعه، تحلیل و مقایسه کرده و آگاهی های سودمند و تازه ای را برای نخستین بار ارائه نموده است. در این ویرایش، مؤلف مطالب و نکات مفید بسیاری را بر متن کتاب افزوده است و ناشر نیز با افزودن تصاویر و نمایه های دیگر و حروف نگاری و نسخه پردازی و آرایش جدید، آن را در دسترس دوستداران و پژوهندگان موسیقی این سرزمین قرار می دهد. همان طور که مؤلف محترم کتاب در مقدمه اشاره کرده اند. متن فعلی از لحاظ زمانی حاصل مطالعه و بررسی های ایشان تا نیمه های دهه چنل است و آثار و زندگی هنرمندان دوره ی بعد از این تاریخ، انشاءالله در جلد دوم کتاب مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت.

مقدمه چاپ دوم | چشم انداز موسیقی ایران، ساسان سپنتا

موسیقی ایرانی مانند هنرهای دیگر و زبان که یک نهاد اجتماعی ست در هیچ دوره ای از طول تاریخ خود ساکن نبوده و به طور مداوم کمابیش به مسیر تحول و تطور خود ادامه داده است. در بعضی ادوار این تحولات کندتر و در بعضی عصرها مانند سدهی اخیر تحول و تنوع آن بیشتر بوده است. در کتاب حاضر موسیقی ایرانی و ویژگی های آن و چهره های مؤثر در این هنر با ذکر شرح حال و آثار و سبکشان، از قدیم ترین دوران تاریخی تا عصر حاضر با توجه به گنجایش کتاب، بر مبنای آثار مکتوب یا اجرا شدهی آنان مورد پژوهش قرار گرفته است.

آنچه امروز به نام موسیقی ایرانی شنیده می شود به صورت خلق الساعه پدید نیامده است و به ناچار دنباله ی تحول یافته ی هنری ست که ریشه در گذشته ی طولانی آن دارد. آن گروه از مردم سطحی که جز ظواهر چیزی نمی بینند قضاوت شان غالبا مبتنی بر همان شکل های ظاهر است. به همین دلیل آنها بیشتر به نوع عامه پسند و کم محتوای موسیقی راغب اند، ولی به مجرد آنکه شنونا ہی موسیقی بخواهد از این حد فراتر رود و با ذوق و کنجکاوی به ثنيان آهنگ های پرمحتواتر مشغول شود و به پرورش ذوق و بصیرت هنری خود بپردازد، تغییر یا تکامل روند کارشان در پیش دارند مستلزم سپری شدن زمان است تا نقاد زمانه بتوانا۔ بر آن تعداد آثاری که باید و شاید، مهر ماندگاری بزند. از این رو بررسی آثاری که بعد از درحدوده ی زمانی مذکور عرضه شده اند موکول به آینده است.

اقدام آقای محمد موسوی مدیر محترم مؤسسه ی فرهنگی – هنری ماهور در چاپ این کتاب با محسن سلیقه ای که به کار برده اند و اقدام آقای محمد افتخاری در ویرایش کتاب با دقت و جا۔یتی که مصروف داشته اند، موجب نهایت تشکر و سپاسگزاری نگارنده است.

دکتر ساسان سپنتا

درباره کتاب

کتاب چشم‌انداز موسیقی ایران که اینک ویرایش دوم آن پیش روی شماست علاوه‌بر نگاهی که به تاریخ موسیقی ایرانی از دوره‌ی باستان تا دوره‌ی قاجار دارد و به شرح و توصیف تاریخ موسیقی و زندگی هنرمندان موسیقی دوره‌ی قاجار و پهلوی می‌پردازد، آثار موسیقی این دو دوره را مورد تحلیل نیز قرار می‌دهد. مؤلف با بررسی‌های فنی و آزمایشگاهی و بازیافت صوتی آثار ضبط شده ــ که شرح آن در مقدمه و متن کتاب آمده است ــ سبک و شیوه‌ی بسیاری از نوازندگان و خوانندگان برجسته و مطرح را مطالعه، تحلیل و مقایسه کرده و آگاهی‌های سودمند و تازه‌ای را برای نخستین‌بار ارائه نموده است. در این ویرایش، مؤلف مطالب و نکات مفید بسیاری را بر متن کتاب افزوده است و ناشر نیز با افزودن تصاویر و نمایه‌های دیگر و حروف‌نگاری و نسخه‌پردازی و آرایش جدید و پاره‌ای اصلاحات، آن را در دسترس دوستداران و پژوهندگان موسیقی این سرزمین قرار می‌دهد.