کتاب تحلیل ردیف اثر داریوش طلایی

مقدمه کتاب تحلیل ردیف اثر داریوش طلایی

کتاب تحلیل ردیف اثر داریوش طلایی که آن را براساس نت نویسی ردیف میرزا عبدالله با نمودارهای تشریحی به رشته ی تحریر درآورده است. ‌در موسیقی ایرانی کارگانی متشکل از گوشه‌ها، آوازها و دستگاه‌ها که شامل مجموعه‌ای از ملودی‌هاست ردیف نامیده می‌شود و استادان موسیقی ایرانی از دیرباز برای حفظ و آموزش موسیقی ایرانی آن را به کار برده‌اند. این کارگان در اصل به صورت شفاهی، با سلیقه‌ها و در شکل‌ها و اندازه‌های متنوع تدریس می‌شده است. این شیوه‌ی تدریس به «روش آموزش سینه به سینه» معروف است.

به تدریج و خصوصاً از زمان ثبت نوشتاری و صوتی موسیقی در ایران، ردیف شکل تثبیت شده‌تری یافت و بعضی از کامل‌ترین روایت‌های آن به نام راویانش شناخته شدند.این کتاب با روشی نو و یگانه ردیف میرزا عبدالله، یکی از معتبرترین روایت‌های ردیف موسیقی ایرانی و در عین حال رایج‌ترین آن‌ها، را تحلیل و بررسی می‌کند. ویژگی این روش نگاه به ردیف موسیقی دستگاهی ایران به مثابه یک زبان موسیقایی خاص است. مؤلف با تدوین نقشه‌ای عینی از ردیف، به بررسی آن از زوایای مختلف می‌پردازد و در نهایت ارائه‌ی دستور زبان خاصی را برای موسیقی ایرانی مد نظر دارد.

درباره‌ی کتاب

این کتاب شامل دو بخش کلی است: بخش نظری و تحلیل ردیف. در بخش نظری مباحثی چون «فواصل و نقش آنها در شکل‌دهی به بنیان‌های مُدال»، «کارکرد درجات»، «معرفی دستگاه‌ها و آوازها»، «ریتم»، «ملودی»، «آناتومی گوشه» و «دستگاه در اجرا» مطرح شده‌اند. در بخش دوم نیز دستگاه‌ها و آوازهای اصلی موسیقی ایرانی شامل دستگاه شور، آواز بیات کرد، آواز دشتی، آواز بیات ترک، آواز ابوعطا، آواز افشاری، دستگاه سه‌گاه، دستگاه نوا، دستگاه همایون، آواز بیات اصفهان، دستگاه چهارگاه، دستگاه ماهور و دستگاه راست پنجگاه تحلیل شده‌اند.

بخش اول این کتاب به مباحث نظری در موسیقی ایرانی می‌پردازد و در آن فواصل موسیقی شرح داده شده‌اند و ویژگی‌های نظری گوشه‌ها و دستگاه‌ها ذکر شده‌است. در بخش دوم کتاب، ردیفی نت‌نویسی شده از دستگاه‌ها و آوازهای موسیقی ایرانی ارائه شده‌است.

درباره‌ی نویسنده کتاب

داریوش طلایی، نوازندهٔ تار و سه‌تار و نظریه‌پرداز در زمینهٔ موسیقی سنتی ایرانی است. او که از هنرمندان سرشناس در حوزهٔ موسیقی ایرانی دانسته می‌شود، استاد موسیقی در پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران است.طلایی این کتاب را نقطه عطفی در زندگی هنری و علمی خود نامیده‌است.