ارکستر سمفونیک چیست؟

ارکستر سمفونیک از دیرباز از جمله جذاب‌ترین شاخه‌‌های زنده و پویا در موسیقی کلاسیک بوده و هست، چه از منظر نوازندگان و آهنگسازان و چه از منظر شنوندگان در سالن کنسرت که به تماشا و شنیدن یک تابلوی رنگا‌رنگ موسیقی می‌نشینند. در این کاربرگ، با ارجاع به مقاله‌ای از جین ب.نرد برای ارکستر کلیولند، به بررسی مختصر چیستی ارکستر سمفونیک و دیگر مفاهیم کلیدی آن خواهیم پرداخت.

ارکستر چیست؟

هنگامی‌ که گروه بزرگی از موسیقی‌دانان گرد هم آمده و به اجرای موسیقی بپردازند در واقع یک ارکستر را تشکیل داده‌اند. یک تیم ورزشی را در نظر بگیرید! هریک از اعضای تیم موقعیت یا نقش خاصی را برای دستیابی یک تیم به هدف خود یعنی برنده شدن در یک بازی دارد. در یک ارکستر نیز تک تک نوازندگان نقش خاصی داشته و وقتی هریک از آن‌ها در جایگاه خود، در کنار یکدیگر قرار‌گیرند، یک اثر شنیداری زیبا موسیقایی را به ارمغان خواهند آورد.

ارکستر‌ها در اشکال و اندازه‌های مختلف وجود دارند. برای مثال ارکستر مجلسی مجموعه‌ای کوچک‌تر از نوازندگان است که تعداد آنها حداکثر به پانزده نفر می‌رسد، اما ارکستری مانند ارکستر کلیولند از بیش از صد نوازنده و موسیقی‌دان تشکیل شده‌است.

ارکستر سمفونیک چیست و چه قطعاتی را اجرا می‌کند؟

ارکستر سمفونیک به اجرای انواع قطعات موسیقی می‌پردازد، اما در درجه اول اولویت با موسیقی کلاسیک است که به طور خاص برای ارکستر سمفونیک نوشته شده‌است. یک ارکستر موسیقی هایی را اجرا می‌کند که معمولا از سیصد سال پیش تا به امروز نوشته شده‌اند. چهار خانواده متفاوت سازی در ارکستر وجود دارند، از جمله: زهی‌ها، بادی‌های چوبی، بادی‌‌‌های برنجی و ساز‌های‌ کوبه‌ای، که آهنگسازان برای زنده نگه‌داشتن اثر سمفونیک خود از این چهار خانواده برای حس‌آمیزی و رنگ‌آمیزی‌های متفاوت بهره می‌برند.

رهبر ارکستر چه کسی است؟

اگر اعضای ارکستر را مشابه یک تیم ورزشی در نظر بگیریم، رهبر ارکستر را می‌توان به ‌مثابه مربی تیم در نظر گرفت. در هر ارکستر سمفونیک قریب به صد نفر موسیقی‌دان و نوازنده وجود دارد که نیاز دارند کسی آنها را مسقیما برای رسیدن به احساس و درک درست اجرای قطعات و واکنش های متفاوت در زمان دقیق هدایت و رهبری کند. رهبر ارکستر المان های زیادی را از جمله شدت صوت، تندا، احساسات و شخصیت قطعه به نوازندگان نشان می‌دهد و معمولا در دست خود “باتون” یا چوب رهبری نگه می‌دارد که همۀ نوازندگان بتوانند علامت‌های او را ببنند.

یک ارکستر چگونه تقسیم‌بندی می‌شود؟

ارکستر سمفونیک به چهار بخش اصلی یا خانوده سازی تقسیم‌ بندی می‌شود که هر خانواده نقش منحصر به‌فردی در ارکستر ایفا می‌کند.

زهی ها “خوانندگان” ارکستر هستند و اغلب ملودب‌های زیبا را می‌خوانند.

بادی‌های چوبی “بازیگران” ارکستر هستند. آنها می‌توانند با صدای ساز خود شخصیت‌های متفاوتی را از چهچهه پرندگان تا خنده‌های یک شخصیت احمق به تصویر بکشند.

بادی‌های برنجی “قهرمانان” ارکستر هستند. صدای جسورانه آنها در حالی تمام توجه شما را به خود جلب می‌کند، گویای آن است که اتفاق مهمی درحال رخ‌دادن است.د

قسمت کوبه‌ای “ضربان قلب” ارکستر است که سبب برجسته‌تر شدن ریتم و پالس موسیقی می‌شوند.

نمونه‌هایی از حرفه ‌های مهم در ارکستر سمفونیک

یکی از بهترین بخش‌های کار به عنوان نوازنده ارکستر، همکاری با نوازندگان تراز اول دنیا و نواختن و خلق موسیقی در کنار یکدیگر است. هم‌چنین ممکن است فرصتی برای سفر به شهرها  یا کشورهای دیگر داشته باشید. اما بهتر از همه این‌است که شما کاری دارید که به آن علاقه‌مندید.

در ادامه به شغل‌هایی در ارکستر می‌پردازیم که برای گروه افردیست که نوازنده نیستند اما همچنان به کار در ارکستر سمفونیک علاقه‌مندند.

مجریان صحنه: کارکنان پشت صحنه که در برپایی صحنه و کنترل نور و صدا نقش مهمی را ایفا می‌کنند. هم‌چنین وظیفه حمل و جابه‌جایی سازها را در ارکستر بر عهده دارند.

طراح دیجیتال: این شخص وظیفۀ طراحی و مدیریت پلتفرم‌های دیجیتال ارکستر مانند وب‌سایت و صفحات ارکستر در شبکه‌های اجتماعی را بر عهده دارد.

مدیر جمع‌آوری کمک‌های مالی: هدف اولیۀ یک ارکستر خلق تجربه‌های برجسته موسیقایی است، اما پولی که از فروش بلیت کنسرت‌ها به دست می‌آید، تمام هزینه‌های یک ارکستر را پوشش نمی‌دهد. این شخص به دنبال حمایت‌های مالی از افراد، بنیاد‌ها و منابع دولتی است که برای ادامۀ حیات ارکستر ضروری می‌باشند.