کتاب الفبای موسیقی

بسیاری از ما در طول روز به یاری شناخت خود از عرصه های مختلف هنر، مطالبی می خوانیم و درباره ی آنها گفت وگو می کنیم. در این بین، شناخت فردی ما که اصولا به آموخته ها و تجربه های ما متکی است، به سان ابزار تحلیل، مقوله ی مورد بحث را با ارجاع ناخودآگاه به دانسته ها بررسی می کند تا عاقبت به یاری زبان خود دربارهی آن گفت و گو کنیم؛ ابزاری که در میان تمامی هنرها، به استثنای «موسیقی»، بیش از هر چیز به دو عامل مشاهده» و «مطالعه» مبتنی است: اثری که «دیده» و یا «خوانده»ایم، و گفت وگویی که به موجب «خط سیر کمابیش مشخص موضوع آن انجام می دهیم.

بدین ترتیب، فقدان ابزارهای فوق و به ویژه «خط سير نامشخص موضوع» در موسیقی، عملا ابزارهای شناختی ما را در این عرصه خلع سلاح می کنند، به شکلی که حتی اطلاع از اصول نظری موسیقی، تبحر در اجرای شاهکارهای آن، و یا از حفظ بودن آثار شاخص اش، به تنهایی موجب کسب شناخت لازم از این عرصه نمی شوند، زیرا باید که این انتزاع محض نیز ابتدا همچون سایر عرصه ها به ابزارهای شناختی «مشاهده» و «مطالعه» مسلح شود، اما از مجرای «شنود». در عین حال، باید یادآور شد که دقیقا همین فقدان ابزارهای موجود سایر عرصه ها است که موجبر تأثیر بی واسطه و بی بدیل موسیقی بر ذهن شده، ما را مشتاق کنکاش در اصوات، ارتقاء شناختی شنیداری، و یا آزمودني نتها حين اجرا می کند تا دست آخر بتوانیم با آمیختن واژه های زبان موسیقی با آن سایر عرصه ها، از آکوردهای تراژیک یک آورتور، یا از رنگ آمیزی شگفت یک قطعه ی مدال گفت وگو کنیم، درست همان طور که از بوی خنک یا تلخ یک شیشه عطر حرف می زنیم.